
Sigortalı işçi sayısında sevindiren gelişme
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, aralık ayı itibarıyla 2019’da 32 milyon 77 bin kişi olan toplam işgücü, 2020’de 1 milyon 806 bin kişi azalarak 30 milyon 271 bin kişi oldu. Toplam istihdam ise aynı dönemde 1 milyon 401 bin kişi azalarak 27 milyon 728 binden 26 milyon 327 bin kişiye geriledi.
İstihdamda genel tablo iç karartıcı olsa da sigortalı işçi sayısında olumlu gelişme yaşandı. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) aralık ayı istatistiklerine göre, 4 / a, 4 / b ve 4 / c kapsamındaki “zorunlu sigortalı” sayısı aralık ayı itibarıyla son bir yıllık dönemde 891 bin 722 kişi arttı. Söz konusu dönemde 4 / b (esnaf) statüsündeki zorunlu sigortalı sayısı 37 bin 287 kişi azalırken, 4 / a (işçi) statüsündeki zorunlu sigortalılar 889 bin 110 kişi, 4 / c (memur) statüsündeki zorunlu sigortalılar ise 39 bin 899 kişi arttı.
Toplam zorunlu sigortalı çalışan sayısı 2017 yılından beri 20.2 milyonu aşamıyordu. 2016’da 19.1 milyon olan zorunlu sigortalı sayısı 2017’de 20.2 milyon, 2018’de 20.1 milyon, 2019’da da 20.2 milyon kişi oldu.
“Zorunlu sigortalı” sayıları sigortalı çalışan işçilere ilişkin gerçek verileri gösteriyor. Sayıları 1 milyon 440.8 bini bulan stajyer ve kursiyerler ile 346.6 bin çırak, 16.2 bin yurtdışı müteahhitlerinde çalışanlar, 31.2 bin tarım işçisi ve isteğe bağlı sigortalıları vs kapsayan 445.1 bin dolayındaki diğer sigortalılar “zorunlu sigortalı” rakamlarına dahil edilmiyor.
SGK KAPSAMINDAKİ TOPLAM ZORUNLU SİGORTALI SAYILARI (4/a, 4/b, 4/c) | |||
AYLAR | 2019 | 2020 | Değişim |
Ocak | 19.648.900 | 20.032.004 | 383.104 |
Şubat | 19.647.886 | 20.075.675 | 427.789 |
Mart | 19.828.091 | 20.214.050 | 385.959 |
Nisan | 20.038.270 | 19.752.080 | -286.190 |
Mayıs | 20.218.472 | 19.843.495 | -374.977 |
Haziran | 20.220.807 | 20.373.446 | 152.639 |
Temmuz | 20.102.816 | 20.380.102 | 277.286 |
Ağustos | 19.945.604 | 20.713.606 | 768.002 |
Eylül | 20.279.720 | 20.970.323 | 690.603 |
Ekim | 20.348.058 | 21.374.683 | 1.026.625 |
Kasım | 20.213.823 | 21.125.594 | 911.771 |
Aralık | 20.172.891 | 21.064.613 | 891.722 |
SİGORTALI ÇALIŞAN SAYISI NEDEN ARTTI?
Sigortalı çalışan sayısındaki artışın pandemi dolayısıyla verilen teşviklerden mi kaynaklandığına ilişkin soru akla gelebiliyor. Ancak, kısa çalışma ödeneklerinden yararlanmak için son 3 yılda en az 450 gün prim ve son 120 gün hizmet akdi ile çalışma koşulu aranıyor. Ücretsiz izne çıkartılan işçilere sağlanan nakdi ücret desteğinden ise 16 Nisan 2020 tarihi itibarıyla hizmet akdi bulunanlar yararlanabiliyor. İşverenin eş dost hısım akrabayı bu iki pandemi desteğinden yararlanabilmek için sigortalı gösterme şansı bulunmuyor. Zorunlu sigortalı sayısındaki artışı pandemi desteklerine bağlamak mümkün değil.
Sigortalı sayısında en yüksek artışın sağlık ve inşaat sektörlerinde olduğu görülüyor. İnşaat sektörünün 2018’deki kriz nedeniyle başlayan daralmayı atlatıp 2020 yılında canlanmasının yanı sıra pandemide sağlık sektöründe gerçekleşen yeni personel alımlarının sigortalı işçi sayısındaki artışta önemli payı olduğu söylenebilir. Bunun yanı sıra, tablolarda da görüleceği gibi sanayi sektörünün pandemiden nispeten az etkilenmesinin de sigortalı çalışan sayısındaki artışta rolü olduğu görülüyor.
SAĞLIK VE İNŞAAT SEKTÖRÜNDEN İSTİHDAMA DESTEK
Faaliyet kolları itibarıyla bakıldığında son bir yıllık dönemde zorunlu sigortalı çalışan sayısında en fazla artış 262.4 bin kişiyle insan sağlığı hizmetlerinde görüldü. Bu sektörde sigortalı işçi sayısı 549.9 binden 812.3 bine çıktı. İkinci sıradaki bina inşaatı faaliyetlerinde sigortalı işçi sayısı 258.5 bin kişi artarak 728 binden 986.4 bine yükseldi. Sigortalı çalışan sayısındaki artışta bu iki sektörü 53.4 bin kişi ile kamu yönetimi ve savunma, 50.5 bin kişiyle perakende ticaret, 47 bin kişiyle de toptan ticaret sektörleri izledi.
Zorunlu sigortalı sayısında en fazla azalma ise 113.2 bin kişiyle binalarla ilgili hizmetler ve çevre düzenleme faaliyetlerinde görüldü. Bu sektörde sigortalı işçi sayısı 619 binden 505.8 bine geriledi. Güvenlik ve soruşturma faaliyetlerinde sigortalı işçi sayısı 100.4 bin kişi azalarak 320.1 binden 219.7 bin kişiye geriledi.
Pandemiden en fazla etkilenen sektörler arasında yer alan yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetlerinde sigortalı işçi sayısı 87.1 bin kişi azalarak 713.1 binden 625.9 bine, bilgi hizmet faaliyetlerinde 24.5 bin kişi azalarak 43.4 binden 18.9 bine, eğitim faaliyetlerinde ise 14.1 bin kişi azalarak 632.1 binden 618 bin kişiye düştü. Konaklama faaliyetlerinde çalışan sayısı ise 8.3 bin kişi azaldı.
Sanayi sektörünün birçok alt kolunda sigortalı işçi sayısında önemli artışlar gözlendi. Bunların başında fabrikasyon metal ürünleri imalatı (33.3 bin),tekstil ürünleri imalatı (29.8 bin),giyim eşyaları imalatı (29.1 bin),elektrikli teçhizat imalatı (26.6 bin),kauçuk ve plastik ürünleri imalatı (24.1 bin),gıda ürünleri imalatı (23.2 bin) ve otomotiv (20.7 bin) sektörleri yer alıyor.
Faaliyet kollarına göre zorunlu sigortalı sayıları (4 / a) | |||
2019 Aralık | 2020 Aralık | Değişim | |
Bitkisel Ve Hayvansal Üretim İle Avcılık Ve İlgili Hizmet Faal. | 104.869 | 113.413 | 8.544 |
Ormancılık İle Endüstriyel Ve Yakacak Odun Üretimi | 27.025 | 34.579 | 7.554 |
Balıkçılık Ve Su Ürünleri Yetiştiriciliği | 9.784 | 12.556 | 2.772 |
Kömür Ve Linyit Çıkartılması | 36.436 | 36.442 | 6 |
Ham Petrol Ve Doğal Gaz Çıkarımı | 2.300 | 1.991 | -309 |
Metal Cevherleri Madenciliği | 28.188 | 30.845 | 2.657 |
Diğer Madencilik Ve Taş Ocakçılığı | 58.320 | 61.883 | 3.563 |
Madenciliği Destekleyici Hizmet Faaliyetleri | 9.083 | 10.531 | 1.448 |
Gıda Ürünlerinin İmalatı | 466.144 | 489.386 | 23.242 |
İçeceklerin İmalatı | 15.827 | 16.855 | 1.028 |
Tütün Ürünleri İmalatı | 4.800 | 6.172 | 1.372 |
Tekstil Ürünlerinin İmalatı | 430.571 | 460.399 | 29.828 |
Giyim Eşyalarının İmalatı | 579.474 | 608.587 | 29.113 |
Deri Ve İlgili Ürünlerin İmalatı | 65.257 | 66.785 | 1.528 |
Ağaç, Ağaç Ür. Ve Mantar Ür.İmalatı (Mobilya Hariç) | 60.456 | 66.003 | 5.547 |
Kağıt Ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı | 60.349 | 67.644 | 7.295 |
Kayıtlı Medyanın Basılması Ve Çoğaltılması | 47.528 | 48.440 | 912 |
Kok Kömürü Ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı | 9.002 | 9.346 | 344 |
Kimyasalların Ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı | 88.023 | 100.328 | 12.305 |
Temel Eczacılık Ürünlerinin Ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı | 27.650 | 31.899 | 4.249 |
Kauçuk Ve Plastik Ürünlerin İmalatı | 209.899 | 233.965 | 24.066 |
Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı | 198.439 | 220.096 | 21.657 |
Ana Metal Sanayii | 163.275 | 175.994 | 12.719 |
Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine Ve Teçhizat Hariç) | 367.186 | 400.359 | 33.173 |
Bilgisayarların, Elektronik Ve Optik Ürünlerin İmalatı | 38.329 | 43.898 | 5.569 |
Elektrikli Teçhizat İmalatı | 149.614 | 176.214 | 26.600 |
Başka Yerde Sınıflandırılmamış Makine Ve Ekipman İmalatı | 161.629 | 183.302 | 21.673 |
Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) Ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı | 201.164 | 221.851 | 20.687 |
Diğer Ulaşım Araçlarının İmalatı | 68.535 | 75.200 | 6.665 |
Mobilya İmalatı | 154.829 | 174.178 | 19.349 |
Diğer İmalatlar | 65.023 | 74.465 | 9.442 |
Makine Ve Ekipmanların Kurulumu Ve Onarımı | 141.493 | 147.716 | 6.223 |
Elektrik, Gaz, Buhar Ve Havalandırma Sistemi Üretim Ve Dağıtımı | 111.754 | 109.439 | -2.315 |
Suyun Toplanması, Arıtılması Ve Dağıtılması | 13.293 | 10.789 | -2.504 |
Kanalizasyon | 15.541 | 20.958 | 5.417 |
Atığın Toplanması, Islahı Ve Bertarafı Faaliyetleri; Maddelerin Geri Kazanımı | 83.423 | 81.766 | -1.657 |
İyileştirme Faaliyetleri Ve Diğer Atık Yönetimi Hizmetleri | 2.689 | 3.479 | 790 |
Bina İnşaatı | 727.961 | 986.439 | 258.478 |
Bina Dışı Yapıların İnşaatı | 293.312 | 312.310 | 18.998 |
Özel İnşaat Faaliyetleri | 273.515 | 288.917 | 15.402 |
Motorlu Kara Taşıtlarının Ve Motosikletlerin Toptan Ve Perakende Ticareti İle Onarımı | 221.229 | 241.169 | 19.940 |
Toptan Ticaret (Mot. Kara Taşıtları Ve Motosikletler Hariç) | 727.705 | 774.712 | 47.007 |
Perakende Ticaret (Mot. Kara Taşıtları Ve Motosikletler Hariç) | 1.340.097 | 1.390.559 | 50.462 |
Kara Taşımacılığı Ve Boru Hattı Taşımacılığı | 561.538 | 561.486 | -52 |
Su Yolu Taşımacılığı | 14.874 | 15.157 | 283 |
Hava Yolu Taşımacılığı | 29.687 | 28.975 | -712 |
Taşımacılık İçin Depolama Ve Destekleyici Faaliyetler | 263.004 | 281.507 | 18.503 |
Posta Ve Kurye Faaliyetleri | 50.708 | 64.677 | 13.969 |
Konaklama | 249.448 | 241.131 | -8.317 |
Yiyecek Ve İçecek Hizmeti Faaliyetleri | 713.057 | 625.930 | -87.127 |
Yayımcılık Faaliyetleri | 23.928 | 23.232 | -696 |
Sinema Filmi, Video Ve Televizyon Programları Yapımcılığı, Ses Kaydı Ve Müzik Yayımlama Faaliyetleri | 23.444 | 20.647 | -2.797 |
Programcılık Ve Yayıncılık Faaliyetleri | 9.753 | 10.417 | 664 |
Telekomünikasyon | 26.541 | 29.071 | 2.530 |
Bilgisayar Programlama, Danışmanlık Ve İlgili Faal. | 100.718 | 113.970 | 13.252 |
Bilgi Hizmet Faaliyetleri | 43.419 | 18.877 | -24.542 |
Finansal Hizmet Faal. (Sigorta Ve Emeklilik Fonları Hariç) | 85.802 | 85.363 | -439 |
Sigorta, Reasürans Ve Emeklilik Fonları (Zorunlu Sosyal Güvenlik Hariç) | 22.850 | 23.908 | 1.058 |
Finansal Hizmetler İle Sigorta Faaliyetleri İçin Yardımcı Faaliyetler | 50.822 | 53.861 | 3.039 |
Gayrimenkul Faaliyetleri | 139.198 | 158.606 | 19.408 |
Hukuk Ve Muhasebe Faaliyetleri | 155.294 | 164.474 | 9.180 |
İdare Merkezi Faaliyetleri; İdari Danışmanlık Faaliyetleri | 212.504 | 216.872 | 4.368 |
Mimarlık Ve Mühendislik Faaliyetleri; Teknik Test Ve Analiz Faal. | 146.666 | 166.226 | 19.560 |
Bilimsel Araştırma Ve Geliştirme Faaliyetleri | 13.741 | 15.818 | 2.077 |
Reklamcılık Ve Piyasa Araştırması | 58.571 | 54.510 | -4.061 |
Diğer Mesleki, Bilimsel Ve Teknik Faaliyetler | 45.514 | 49.480 | 3.966 |
Veterinerlik Hizmetleri | 8.524 | 9.600 | 1.076 |
Kiralama Ve Leasing Faaliyetleri | 26.115 | 27.729 | 1.614 |
İstihdam Faaliyetleri | 67.346 | 75.351 | 8.005 |
Seyahat Acentesi, Tur Operatörü Ve Diğer Rezervasyon Hizmetleri Ve İlgili Faal. | 52.797 | 46.458 | -6.339 |
Güvenlik Ve Soruşturma Faaliyetleri | 320.081 | 219.724 | -100.357 |
Binalar İle İlgili Hizmetler Ve Çevre Düzenlemesi Faaliyetleri | 618.982 | 505.803 | -113.179 |
Büro Yönetimi, Büro Destek Ve İş Destek Faaliyetleri | 443.291 | 481.737 | 38.446 |
Kamu Yönetimi Ve Savunma; Zorunlu Sosyal Güvenlik | 220.782 | 274.216 | 53.434 |
Eğitim | 632.093 | 617.998 | -14.095 |
İnsan Sağlığı Hizmetleri | 549.861 | 812.270 | 262.409 |
Yatılı Bakım Faaliyetleri | 34.511 | 47.659 | 13.148 |
Barınacak Yer Sağlanmaksızın Verilen Sosyal Hizmetler | 59.960 | 63.425 | 3.465 |
Yaratıcı Sanatlar, Gösteri Sanatları Ve Eğlence Faaliyetleri | 15.035 | 12.604 | -2.431 |
Kütüphaneler, Arşivler, Müzeler Ve Diğer Kültürel Faaliyetler | 3.440 | 4.426 | 986 |
Kumar Ve Müşterek Bahis Faaliyetleri | 6.464 | 5.623 | -841 |
Spor Faaliyetleri, Eğlence Ve Dinlence Faaliyetleri | 54.786 | 49.285 | -5.501 |
Üye Olunan Kuruluşların Faaliyetleri | 62.224 | 59.353 | -2.871 |
Bilgisayarların, Kişisel Eşyaların Ve Ev Eşyalarının Onarımı | 54.686 | 57.025 | 2.339 |
Diğer Hizmet Faaliyetleri | 113.730 | 110.957 | -2.773 |
Ev İçi Çalışan Personelin İşverenleri Olarak Hanehalklarının Faaliyetleri | 11.869 | 5.616 | -6.253 |
Hanehalkları Tarafından Kendi Kullanımlarına Yönelik Olarak Üretilen Ayrım Yapılmamış Mal Ve Hizmetler | 706 | 671 | -35 |
Uluslararası Örgütler Ve Temsilciliklerinin Faaliyetleri | 4.679 | 4.828 | 149 |
Ek-9 Ev Hizmetlerinde 10 Günden Fazla Çalışanlar | 50.250 | 65.011 | 14.761 |
TOPLAM | 14.314.313 | 15.203.423 | 889.110 |